“Niets is wat het lijkt”, aldus de gids die je meeneemt door de Basiliek van de Heilige Agatha en Barbara. De gigantische kerk lijkt sowieso wel een fata morgana in het Brabantse dorp Oudenbosch. Het gebouw is namelijk een heuse kopie van de Sint-Pietersbasiliek in Rome.
Italiaanse inspiratie
Tijdens zijn studie in Rome raakte de pastoor Willem Hellemons diep onder de indruk van de prachtige katholieke kerken in de stad. Toen hij daarna in 1842 aantrad in Oudenbosch, was hij er dan ook al snel van overtuigd dat de huidige kerk echt niet meer volstond. De burgemeester zag zo’n grote nieuwe kerk ook wel zitten en de beroemde architect Pierre Cuypers werd erbij gehaald. En zelfs hem wisten ze te overtuigen om eens niet te kiezen voor de neogotiek maar voor een Italiaans neoclassicistisch ontwerp.
In 1865 begon de bouw van de kerk. De vorm, indeling en natuurlijk de markante koepel werden gebaseerd op de Sint-Pieter (al past die van Oudenbosch er wel 16 keer in…). En de voorgevel werd ontleend aan de Sint-Jan van Lateranen waar onze pastoor op uitkeek tijdens zijn studie. Hiervoor maakte G.J. van Swaay het ontwerp. In 1892 werd de gloednieuwe kerk in Oudenbosch ingewijd. Toen was het overigens nog geen basiliek. Pas in 1912 gaf de paus deze eretitel aan de kerk (een basiliek is dus geen bouwvorm maar een kerk met een bijzondere status). Overigens was het gebouw op dat moment nog steeds niet helemaal klaar, daarna werden nog tal van decoraties aangebracht.
Bouwgeheimen van de basiliek
Maar waarom is nu niets wat het lijkt? Daarvoor moet je goed op de details letten in de kerk. Bijvoorbeeld het vele ‘marmer’. Of juist de strook met letters op de muren… keramiek of niet? Je kunt ook gewoon de leuke rondleiding volgen, dan neemt de gids je mee in deze bouwgeheimen én de verschillen met de Sint-Pietersbasiliek in Rome.
Basiliek Oudenbosch bezoeken
Adres: Markt 57, 4731 HN Oudenbosch
Tip: iets verderop, op een prachtig rustig plein in Oudenbosch, staat een kopie van de Basiliek H.H. Agatha en Barbara. Een kopie van een kopie van een kopie dus. Neem daar ook even een kijkje!
De stoere, voormalige werkplaats voor locomotieven onderging een complete metamorfose en werd uitgeroepen tot beste gebouw ter wereld. Er worden regelmatig leuke rondleidingen gegeven door het pand.
Over het gebouw
Met boeken uitlenen alleen red je het tegenwoordig niet meer. Als er één bibliotheek is die dat heeft begrepen, is het die in Tilburg. De voormalige fabriekshal uit 1932 huist naast boeken, werkplekken, podia en labs. Zo doen de torenhoge trappen tevens dienst als tribune. Het gebouw van glas en staal heeft nog steeds het industriële karakter van weleer. De oorspronkelijke vloer – met smeerputten en rails – is bijvoorbeeld behouden. En veel materialen zijn hergebruikt. Zo zie je plantenbakken gemaakt van houten wagons en tafels die steunen op afgeschreven boeken. Voor de gigantische ruimte zijn beweegbare wanden van textiel gemaakt; kunstwerken op zich. Het gebouw won tal van prijzen. Zo werd het in 2019 uitgeroepen tot beste gebouw ter wereld, en won het in Nederland de publieksprijs.
LocHal bezoeken
Adres: Burgemeester Brokxlaan 1000, 5041 SG Tilburg
Rondleiding
Je kunt een leuke rondleiding met gids door LocHal volgen. Dit stoere, industriële gebouw heeft een rijk verleden. De verhalen van oud-NS-medewerkers, die de bibliotheek heeft verzameld, brengen de historie tot leven tijdens de rondleidingen.
DePetrus laat maar weer eens zien dat boeken en kerken toch wel erg goed samengaan. Maar niet alleen de bibliotheek huist in dit prachtige 19e-eeuwse kerkgebouw, het is een echte ontmoetingsplek. DePetrus organiseert verschillende rondleidingen. Bijvoorbeeld over de mooie architectuur van het gebouw of de geschiedenis van het Noord-Brabantse plaatsje.
De sfeervolle huiskamer van Vught nodigt je uit om lekker plaats te nemen in een van de vele zitjes, werkplekken of het gezellige leescafé. Maar je kunt je ook onderdompelen in de geschiedenis van de Noord-Brabantse plaats, want Museum Vught zorgt voor leuke (wisselende) tentoonstellingen. Of bijvoorbeeld een bezoekje brengen aan de bescheiden uitstalling van de Wereldwinkel. En overal kijk je uit op kleurrijke muurschilderingen, glas-in-loodramen en prachtige gewelven die mooi samengaan met de moderne inrichting.
En dan te bedenken dat op deze plek bijna een ‘doos winkels’ had gestaan. Tenminste, daar was een groepje betrokken inwoners bang voor toen het gebouw eind 2010 gesloopt dreigde te worden. Er vonden namelijk allang geen kerkdiensten meer plaats, het gebouw stond op instorten. En dus bedachten de 7 Vughtenaren een reddingsplan. Ze vormden een vennootschap zonder winstoogmerk (en dan echt, niet zoals Sywert van Lienden) en betrokken andere inwoners en organisaties. Samen zorgden ze voor de restauratie en nieuwe bestemming van de mooie, voormalige kerk. Het gebouw uit 1884 van de architect Carl Weber dient nu als fijne ontmoetingsplek. En dit loopt als een tierelier; binnen een jaar na de opening in 2018 werd de 200.000ste bezoeker al verwelkomd.
DePetrus bezoeken
Adres: Heuvel 2, 5261 EE Vught
Rondleiding
Je kunt kiezen uit twee rondleidingen door DePetrus. De algemene rondleiding over DePetrus. En de rondleiding door de geschiedenis van Vught, Cromvoirt, Helvoirt in DePetrus door het Vughts Museum.
De imposante gotische kathedraal in Den Bosch valt op door haar omvang en rijke versieringen, maar vooral haar unieke beelden. Op de luchtbogen van de Sint-Janskathedraal huist namelijk een bonte stoet aan figuren.
De Sint-Jan in Brabantse gotiek
Al in 1220 begint de bouw van een romaans kerkje, toegewijd aan (je raadt het al) Sint-Jan. De kerk is in 1340 nog maar net klaar of de de Bosschenaren vinden het al tijd voor een nieuw exemplaar in de stijl van die tijd, de gotiek. Zo rond 1370 wordt gestart met deze gotische kerk die als het ware over haar voorganger wordt heen gebouwd. Dit verklaart meteen waarom het onderste deel van de toren er zo anders uitziet, die lijkt nieuwer dan de rest maar is dus nog Romaans.
Volgens de legende vindt een bouwjongen tijdens de bouw een oud Mariabeeld, vrij lelijk ook nog. Hij wil het gebruiken als brandhout, maar zijn bouwmeester houdt hem tegen. Als zich vervolgens rond het beeld enkele mirakelen voltrekken, krijgt de Zoete Lieve Vrouw een kapel én groeit Den Bosch uit tot bedevaartsoord. Dankzij haar krijgt de Sint-Jan zelfs de eretitel ‘basiliek’ van de paus.
Luchtboogfiguren
Maar het echte hoogtepunt van de kerk bevindt zich buiten, op de luchtbogen. Daar huizen 96 (!) beelden van muzikanten, dieren en monsters. De originele uit de middeleeuwen zijn verloren gegaan, maar bij een restauratie in de 19e eeuw zijn er reconstructies op de kerk gezet. En bij elke restauratie komen er weer nieuwe figuren bij. Wist je bijvoorbeeld dat er een engel tussen staat met een mobieltje in haar hand? Het is overigens niet duidelijk of de wezens oorspronkelijk puur decoratief bedoeld waren of dat er een diepere betekenis achter zit. Feit is wel dat geen enkele andere kerk in Nederland zo’n bijzondere bevolking op haar dak heeft. De schepsels doen een beetje denken aan Jeroen Bosch, maar de vraag is of de kerk geïnspireerd werd door de kunstschilder of andersom…
Sint-Janskathedraal bezoeken
Adres: Torenstraat 16, 5211 KK ‘s-Hertogenbosch
Je kunt een rondleiding volgen door de Sint-Jan. De gidsen laten je alle details zien en vertellen boeiende verhalen over de geschiedenis van de kathedraal.
