Tag archieven: Te bezoeken

Markthal, Rotterdam

In 2014 werd in Rotterdam de eerste markthal van Nederland geopend, zoals je die misschien kent van Parijs, Londen of Barcelona. Uniek is – zelfs een wereldprimeur – dat er ook appartementen zijn ingebouwd in de Rotterdamse markthal. 

De Rotterdamse foodhall is gebouwd in de vorm van een hoefijzer. Het herbergt tal van kraampjes – met groente en fruit maar ook met delicatessen, donuts en patat  – en restaurantjes. En naast de unieke appartementen biedt het ruimte aan het grootste kunstwerk van Nederland. Op het plafond zie je namelijk 11.000 m² (twee voetbalvelden) aan afbeeldingen van  groeten, fruit, bloemen en meer. De kunstenaars Arno Coenen en Iris Roskam hebben het werk de titel Hoorn des Overvloeds gegeven, als verwijzing naar Cornucopia (een hoorn uit de Griekse mythologie die overvloed en verzadiging symboliseert). Dankzij dit megakunstwerk wordt de Markthal ook wel de Nederlandse versie van de Sixtijnse Kapel genoemd.

Markthal bezoeken

Adres: Verlengde Nieuwstraat, 3011 GM Rotterdam

website markthal

Biesbosch Museum, Werkendam

Een perfecte combinatie van architectuur en natuur. Het gebouw is namelijk een soort landschap waar je doorheen kunt wandelen en tegelijkertijd mooi zicht hebt op het gebied waar het museum helemaal om draait: de Biesbosch. 

Gebouw Biesbosch Museum

De Biesbosch is bij uitstek een gebied waar je weer volledig beseft dat Nederland eigenlijk één groot moeras is. En het museumgebouw uit 1984 gaat helemaal op in dit oer-Hollandse landschap. In 2015 werd het bijzondere pand met zijn piramidedaken uitgebreid en ook meteen aan alle kanten ingepakt met graszoden, waardoor het er nu met een beetje fantasie uitziet als een groen berglandschap of volgens sommigen een verzameling hobbit huizen. Aan diezelfde renovatie is het te danken dat je nu vanuit het museum via grote panoramische ramen uitkijkt op het water dat het Biesbosch Museum omringt. Extra leuk is namelijk dat het museum op een eiland ligt. Wel een bedacht eiland, want het idee is dat bij hoog water in de Nieuwe Merwede het overtollige water de polder instroomt, waarvoor rondom het museum zogenaamde uitstroomopeningen zijn gemaakt. Zelfs woest uitziende natuur is in Nederland aangelegd en naar eigen hand gezet;)

Over aangelegde natuur gesproken, pal naast het museum kun je naar het (gratis) buitenmuseum De Pannekoek waar je ziet hoe een griend eruitziet en erachter komt wat dit eigenlijk is, namelijk een aangeplante akker met wilgen. Je loopt langs een eendenkooi, een beverburcht, een schrankkeet (het vroegere onderkomen van griendwerkers) en natuurlijk vele wilgen. In het gebied wordt nog net als vroeger het hout gehakt en het riet gesneden.

Biesbosch Museum bezoeken

Adres: De Hilweg 2, 4251 MT Werkendam

website biesbosch museum

Bekijk ook

Kubuswoningen, Rotterdam

De opvallende, kleurrijke kubuswoningen uit 1984 worden nog steeds bewoond. En er is een leuke museumwoning die je kunt bezoeken, de Kijk-Kubus.

Architectuur kubuswoningen

De gemeente wil dat de woningen een speelse bouwstijl krijgen, omdat de stad op dat moment al zoveel zakelijke architectuur heeft. En daarom gaat de opdracht naar Piet Blom die eerder de kubuswoningen in Helmond neerzette. Zijn ideaal is om een soort dorp in de stad te maken. Hij ziet elke kubus als een boom en alle kubussen samen als bos, waardoor dit stukje unieke Rotterdam wel het Blaakse Bos wordt genoemd. Ook de Blaaktoren is van zijn hand en ook hier kiest Blom voor een bijzondere vorm; het gebouw staat nu bekend als Het Potlood.

Maar hoe zit de kubuswoning nu precies in elkaar? Om te beginnen: het is letterlijk een kubus, maar dan 45 graden gedraaid. De woning zelf is van hout, maar rust met één punt op een betonnen paal; daar vind je de ingang. Eenmaal binnen valt op dat kubus eigenlijk best groot is, zo’n 100m2. Wel zijn er maar een paar verticale wanden, de rest loopt schuin dus als je hier woont moet je wel creatief zijn en niet te precies… De ramen worden bijvoorbeeld gereinigd door te wachten op een stortbui (of door een tuinslang naar buiten te gooien zoals sommige bewoners doen) en het schilderwerk doe je ook niet even zelf.

Kubuswoningen bezoeken

Adres: Overblaak 70, 3011 MH Rotterdam

website kubuswoning

Info in de Kijk-Kubus

Beeldschermen en maquettes in de woning informeren je over de architect Piet Blom, de architectuur en de omgeving.

Euromast, Rotterdam

De Euromast werd in 1960 gebouwd en meteen het hoogste bouwwerk van Rotterdam. De toren werd speciaal neergezet voor de Floriade, de internationale bloemenexpo. De Euromast is nog steeds de hoogste uitkijktoren van Nederland.

Ontwerp Euromast

‘Een uitzichttoren is absoluut noodzakelijk’, aldus de organisatoren van de Floriade in 1960. Natuurlijk als letterlijk hoogtepunt voor de internationale bloemententoonstelling, maar ook als blijvende publiekstrekker. De Euromast werd ontworpen door Huig Maaskant die je misschien kent van de Pier in Scheveningen of het Rotterdamse Groothandelsgebouw. De architect zag de Euromast als de bekroning van de Rotterdamse haven en maakte daarom verschillende verwijzingen naar de scheepvaart. Zoals de vlaggenmast bovenop de toren en het kraaiennest dat naar zee wijst. Dit ‘betonnen nest’ hangt op precies 100 meter hoogte, want zo had Maaskant onderzocht: “dat is de grens waarbij men nog contact heeft met de grond, mensen en auto’s nog herkent en zich nog in de omgeving opgenomen voelt, men zit dan ’s avonds nog tussen de lichtjes, maar daarboven gaat men erover heen kijken, in de eindeloze verte.”  

De fundering van de toren bestaat uit een blok beton van bijna 2 miljoen kilogram. Deze stevige constructie bleek goed van pas te komen toen in 1968 de nieuw geopende Medische Faculteit met 114 meter de Euromast voorbijstreefde. Slechts 2 jaar later werd namelijk simpelweg een toren bovenop de Euromast geplaatst waardoor de Rotterdamse trots met 185 meter weer de hoogste was. Daar ging de zorgvuldig uitgedachte 100 meter van Maaskant…

De naam

En waarom is het eigenlijk Euromast en niet Eurotoren? Was het vroeger misschien een zendmast of had het een andere functie? Maar nee, dit is een slimmigheidje. De term mast verwijst namelijk naar de scheepvaart en nog belangrijker: de term doet het internationaal goed. Niet alleen Nederlanders weten namelijk wat een mast is, ook Engelsen, Duitsers en Scandinaviërs. Het lijkt op het Pools (maszt), Frans (mât), Spaans (mastil ) en het heeft zelfs wat weg van het Russische matsjta en het Japanse masuto. Handig voor de internationale publiekstrekker die de Euromast moest worden, en nog steeds is.

Euromast bezoeken

Adres: Parkhaven 20, 3016 GM Rotterdam

website euromast

Je kunt een ticket kopen voor het uitkijkplatform en de Euroscoop, maar er is ook een restaurant en er zijn zelfs twee hotelsuites, ingericht door Jan des Bouvrie. En voor de durfals, je kunt van de Euromast abseilen of tokkelen. 

Huis Van Ravesteyn, Utrecht

Hij heeft de twijfelachtige eer om de meest gesloopte architect van Nederland te zijn. Maar het woonhuis dat Sybold van Ravesteyn voor zichzelf maakte, is gelukkig nog te bewonderen. Je ziet goed aan zijn huis dat hij spoorwegarchitect was. Je kunt het museumhuis bezoeken, met leuke audiotour, en er zelfs overnachten.

Achtergrond

De gebouwen van de architect werden overigens niet gesloopt omdat ze lelijk of slecht gebouwd waren. Hij had gewoon de pech om vooral praktische gebouwen te ontwerpen die na verloop van tijd gewoon niet meer zo praktisch waren. Zoals de vele stations die hij voor de spoorwegen ontwierp. Historicus Maarten van Rossem mist het mooie station van Utrecht nog elke dag. Een uitzonderlijk gebouw dat wel bewaard is gebleven, is de Inktpot. Voor dit grootste bakstenen gebouw van Nederland maakte Van Ravesteyn de constructie (hij was oorspronkelijk ingenieur). Ook Blijdorp in Rotterdam en theater De Kunstmin in Dordrecht hebben – welverdiend – de tand des tijds doorstaan.

Architectuur Huis Van Ravesteyn

Aan de buitenkant doet Huis Van Ravesteyn uit 1932 wel een beetje denken aan een charmant stationnetje van die tijd. De architect wilde geen standaardhuis en werd met zijn ontwerp zowel geliefd als verguisd. Oorspronkelijk was de architect namelijk aanhanger van Het Nieuwe Bouwen, dus moderne gebouwen van beton, staal en glas. Maar ook: recht, strak en zonder tierelantijntjes. En dit laatste liet Van Ravesteyn duidelijk los… Geïnspireerd door een reis naar Italië werd hij namelijk liefhebber van krulligere lijnen, ronde ramen en – helemaal illustratief- vreselijk kitscherig porselein. Bij het publiek maakte dit alles hem geliefd, maar veel modernistische architecten moesten niets hebben van deze vrije, speelse bouwstijl.


Dat Sybold van Ravesteyn spoorwegarchitect was, zie je duidelijk terug aan de inrichting van de woning. Zo zit al het meubilair vast aan de muren – net als in de trein – heeft het bureau opstaande randjes zodat je pennen er niet vanaf vallen en gaat de wc-deur naar binnen open (en past maar net). De plinten, kozijnen en de trapleuning zijn zelfs gemaakt in de werkplaats van de spoorwegen. En de leuke, gele bakstenen hebben we ook te danken aan de NS. De woonkamer is een combinatie van studeerkamer, eethoek en zithoek. Zo’n grote, open ruimte was revolutionair in die tijd. En doet denken aan het huis van zijn goede vriend Gerrit Rietveld (dat in dezelfde straat staat), het Rietveld Schröderhuis. Overigens is bijna alles in Huis Van Ravesteyn nog origineel, van het servies tot de passer waarmee hij zijn gebouwen ontwierp. Want de architect wist al vrij snel dat hij zijn woning wilde achterlaten als museum.

Huis Van Ravesteyn bezoeken

Adres: Prins Hendriklaan 112, 3584 ES Utrecht

website van ravesteyn

Audiotour

Je kunt tijdens je bezoek de audiotour volgen waarin je alle ins & outs te horen krijgt over de woning. Overigens kun je ook een nachtje blijven slapen in het bijzondere huis. Bekijk hiervoor de website Monument en bed Huis Van Ravesteyn.

Rietveld Schröderhuis, Utrecht

Het beroemde Rietveld Schröderhuis is een meesterwerk van Gerrit Rietveld voor de geheime liefde van de architect, Truus Schröder. Ze hadden allebei uitgesproken, slimme ideeën en dat zie je duidelijk terug in het huis. Je kunt een leuke audiotour volgen door de bijzondere woning dat het zelfs heeft gehaald tot de Werelderfgoedlijst.

Architectuur Rietveld Schröderhuis

Het Rietveld Schröderhuis uit 1924 is het eerste complete woonhuis dat de bekende architect ontwerpt. De woning wordt gezien als het architectonisch hoogtepunt van De Stijl waar Rietveld lid van is. Het motto van deze kunstenaarsgroep: goede kunst is recht en hoekig en heeft alleen primaire kleuren. En dit zie je dan ook duidelijk terug. Maar het Rietveld Schröderhuis zit vooral heel slim in elkaar en heeft de meest leuke, praktische oplossingen. De bovenverdieping bijvoorbeeld is één grote kamer (afgezien van de badkamer en het toilet) maar met een systeem van verschuifbare wanden kun je hier aparte kamers van maken. De brievenbus is van glas, waardoor je meteen ziet of er post ligt, en de keuken heeft een boodschappenluik naar buiten. En het mooiste gebaar van Rietveld: in de slaapkamer zie je een piepkleine lade voor het kammetje van Truus, zodat ze daar nooit meer naar hoeft te zoeken. Verder zullen je de grote ramen opvallen, die overigens volledig open kunnen want contact met buiten is erg belangrijk. Ook maakt Rietveld al het interieur zelf, dus je ziet bijvoorbeeld zijn beroemde rood-blauwe stoel en zigzagstoel.

Rietveld en Schröder

Mevrouw Schröder heeft overigens zelf  ook eigenzinnige ideeën die je terugziet in het ontwerp. Ze wil namelijk leven en niet geleefd worden en dit betekent sowieso een sobere woning. En ze wenst zoveel mogelijk op de eerste verdieping te wonen, want daar heeft ze een mooi uitzicht over het polderlandschap (dat er toen nog was, nu kijk je uit op een viaduct…). Bovendien voelt ze zich beter als ze “los van de grond komt”. De verstandhouding tussen architect en opdrachtgeefster – net weduwe – blijft overigens niet zakelijk. Ze krijgen een relatie en op het moment dat Rietveld’s vrouw overlijdt, trekt hij bij Truus in en blijft er wonen tot zijn overlijden.

Rietveld Schröderhuis bezoeken

Adres: Prins Hendriklaan 50, 3583 EP Utrecht

website rietveld schroderhuis

Audiotour

Je kunt een leuke audiotour doen door het huis. Wel laten ze maar 12 bezoekers tegelijk naar binnen, dus reserveer (ruim) van tevoren. Tijdens je bezoek krijg je ook een demonstratie van de ingenieuze schuifbare wanden waardoor de woning steeds anders ingedeeld kan worden.

Bibliotheek Neude, Utrecht

Dankzij de imposante hal met prachtige bakstenen bogen lijkt het wel of je binnenkomt in een kathedraal. Het voormalige postkantoor uit 1924 werd omgetoverd tot bibliotheek. Je kunt een leuke rondleiding volgen door de bibliotheek.

Gebouw bibliotheek Neude

Het is moeilijk voor te stellen als je de huidige servicepunten ziet, maar vroeger moesten postkantoren grandeur uitstralen. En dat doet die van het Utrechtse postkantoor nog steeds, maar nu als bibliotheek. Er zijn bijna duizend boekenkasten en meer dan driehonderd studieplekken, en je vindt er ook een filmzaal, theater en eetbar.

Bij binnenkomst stap je meteen in de grandioze hal met zijn paraboolvormige bogen van gele baksteen. De architect, Joseph Crouwel, nam het Rotterdamse postkantoor als voorbeeld, koos voor een ontwerp in Amsterdamse Schoolstijl en maakte een Gesamtkunstwerk van het gebouw. Oftewel, je kijkt er je ogen uit. Vooral leuk zijn de details die verwijzen naar het postkantoor, zoals de stenen postduiven, maar ook de giraffehalzen met posthoorns die als boegbeelden van vikingschepen uit de wand komen. En niet te missen, de zwarte beelden in art-decostijl van Hendrik van den Eijnde. Deze mensfiguren stellen de werelddelen voor en symboliseren de gedachte dat post mensen en landen met elkaar verbindt (het beeld in het midden stelt Handel en Welvaart voor, maar dat is vooral gemaakt om aan een even aantal te komen). Overigens hebben de Utrechters de beelden – en de leeuwen bij de ingang – betaald, omdat het budget op was: crowdfunding avant la lettre.

Let in de toch al opvallende publiekshal ook op de gave klok, gemaakt door de Porceleyne Fles uit Delft. Maar niet alleen in de hal word je verrast door mooie kunst en leuke details. Loop ook zeker langs het ‘Testbeeld’ bij de roltrap, het ‘Alfabet’ in het trappenhuis en het ‘Boekenhuis’ op de kinderafdeling. Of lekker duurzaam, de fietsen om je mobiel mee op te laden op de mooie studiezolder.

Bibliotheek Neude bezoeken

Adres: Neude 11, 3512 AE Utrecht

website neude

Rondleiding

Je kunt een leuke rondleiding volgen door de bibliotheek. Je hoort dan alles over de bouwstijl en ziet de leukste details in het geweldige gebouw. 

Bekijk ook

Trompenburgh, ‘s-Graveland

De buitenplaats Trompenburgh ligt als een schip in het water en dat is niet voor niets. Het verwijst naar zijn beroemde bewoner in de 17e eeuw; zeevaarder Cornelis Tromp. De man die altijd in de schaduw van zijn beroemde vader Maarten Tromp zou staan.

Geschiedenis

Zoonlief is een heethoofd en krijgt regelmatig ruzie met zijn meerderen, zoals Michiel de Ruyter. Tromp wordt zelfs een paar keer op non-actief gesteld, bijvoorbeeld omdat hij oorlogsschepen gebruikt om zelf handel mee te drijven. Maar alle schandalen weerhouden Tromp niet de zee op te gaan. Hij wordt door Denemarken aangesteld als opperbevelhebber van de Deense vloot. En dat is dan weer zo’n succes dat de Deense koning hem benoemt tot graaf van Syllisborg. De trotse Tromp geeft daarop in 1675 zijn kersverse buitenplaats ook deze titel (overigens wordt Tromp later ook nog bevelhebber van de vloot van de Republiek maar dat leidt al weer snel tot problemen…).

Gebouw Trompenburgh

Tromp laat de mooie buitenplaats bouwen nadat zijn eerdere landhuis, door de Fransen gebrandschat voor 3500 gulden, inderdaad wordt afgebrand op het moment dat Tromp weigert te betalen. Hierdoor zie je nu dit prachtige gebouw met talrijke verwijzingen naar het zeevaardersbestaan. Zo ligt de woning als een schip in de zee in het water, en wordt omringd door vier eilanden. Het dak is vormgegeven als een scheepsdek.

Gasten van meneer en mevrouw Tromp arriveren per boot bij de mooie buitenplaats en kunnen vanaf de boot zo naar de eerste verdieping lopen. Daar aangekomen staan ze meteen oog in oog met het absolute hoogtepunt van het gebouw; de beschilderde koepelzaal, geïnspireerd op de beroemde Oranjezaal in Huis ten Bosch. Er zijn bijzondere wandbespanningen en schilderingen te zien die de verheerlijking van het geslacht Tromp uitbeelden. Want alhoewel Cornelis zijn vader nooit heeft kunnen overstijgen, behaalt hij wel een andere triomf… Hij laat zich minstens 22 keer schilderen, voor zover bekend een record voor de 17e eeuw. Het zal hem dan ook deugd hebben gedaan dat de buitenplaats na zijn dood Trompenburgh is gaan heten. Cornelis Tromp ligt op eigen verzoek bij zijn vader begraven in de Oude Kerk Delft.

Trompenburgh bezoeken

Zuidereinde 43
1243 KK ‘s-Graveland

website trompenburgh

Trompenburgh wordt momenteel gerestaureerd. Vanaf 2025 is het gebouw wekelijks open voor publiek.

Mauritshuis, Willemstad

Het Mauritshuis werd in 1623 gebouwd als buitenplaats en jachtslot voor prins Maurits, de zoon van Willem van Oranje. Nu huist er een gratis bezoekerscentrum over Willemstad in.

Historie Mauritshuis

Willem van Oranje was hier al een tijdje actief, want hij zag dit als goede plek om de scheepvaart te beheersen tussen Holland, Zeeland en Antwerpen. Dus hij maakte van het toenmalige Ruigenhil het mooie vestingstadje dat je nu ziet. Toen Willem van Oranje overleed, vernoemde Maurits de plek naar zijn vader en gaf Willemstad meteen stadsrechten. Hij liet het raadhuis en een koepelkerk bouwen en in 1623 voor zichzelf dus dit mooie optrekje. Zijn buitenplaats heette overigens oorspronkelijk het Prinsenhof, net als de verblijfplaats van zijn vader Willem in Delft. Het Mauritshuis is met zijn trapgevels, speklagen en vrolijke rode luiken typisch Hollandse renaissance.

Gebruik Mauritshuis

Prins Maurits heeft niet lang kunnen genieten van zijn buitenplaats, want hij overleed twee jaar nadat het klaar was. Pas veel later, tijdens de Eerste Wereldoorlog, kreeg het Rijkspostduivenstation een plekje in het gebouw. Tegenwoordig worden ze niet zo gewaardeerd, maar vroeger werden duiven gezien als ware helden die vooral tijdens oorlogen belangrijke berichten bezorgden. Het gebouw was toen ook in gebruik als als militair hospitaal. Door de jaren heen had het gebouw veel verschillende functies. De gouverneur van Willemstad woonde er een tijdje, later verbleven er marechaussees met hun gezinnen en het heeft ook nog dienst gedaan als stadhuis.

Bezoekerscentrum

De zolder van het Mauritshuis ziet eruit als de zolder van zo ongeveer elke willekeurige Nederlander: stampvol spullen uit tijden van weleer, met het verschil dat deze unieke exemplaren het interessante verleden van Willemstad uit de doeken doen. Je ziet een nagemaakte schoenmakerij, gereedschap en keukengerei, maar ook het ondergoed dat destijds gedragen werd. Na een bezoek aan de zolder is je beeld van Willemstad zonder meer compleet. Beneden draait het vooral om het militaire verleden van de stad. In 1793 vielen de Fransen Willemstad namelijk aan, maar toen maakten we al slim gebruik van het water en zetten de omliggende polder blank om ze tegen te houden. Uiteindelijk kwam de stad overigens toch in handen van Napoleon. Hij liet vervolgens een buskruitmagazijn en Fort Sabina en Fort de Hel bouwen die je ook nog steeds kunt bezichtigen.

Mauritshuis bezoeken

Adres: Hofstraat 1, 4797 AC Willemstad

website mauritshuis

Het bezoekerscentrum is gratis te bezoeken. 

Bekijk ook

Stadhuis Middelburg

Het is er niet aan af te zien, maar het mooie, oude centrum van Middelburg werd in de Tweede Wereldoorlog grotendeels verwoest. Ook het stadhuis werd getroffen, maar gelukkig bleven de buitenmuren staan.

Het stadhuis met zijn torentjes, rood-witte luiken en gotische vensters doet een beetje denken aan Vlaamse architectuur. En dit is niet gek, want het werd gebouwd door de Mechelse familie Keldermans. Het stadhuis was in 1520 klaar, maar onderging daarna nog een hoop veranderingen. In 1884 restaureerde de bekende architect Pierre Cuypers het stadhuis. Hij verving bijvoorbeeld de 16e-eeuwse beelden van graven en gravinnen van Zeeland (25 stuks!). En maakte een beeldje van koningin Wilhelmina met prinses Juliana op de arm. Ook repareerde de architect de toren van het stadhuis. Bij Middelburgers zelf bekend als Malle Betje, omdat de klok altijd achterloopt bij die van de Lange Jan. Na het bombardement op Middelburg werden de gotische gevels hersteld en nieuwbouw toegevoegd.

Stadhuis Middelburg bezoeken

Adres: Lange Noordstraat 1, 4331 CB Middelburg

info stadswandelingen

Stadswandeling

Je kunt een leuke stadswandeling maken met een gids, je komt dan ook in het stadhuis. In de naastgelegen Vleeshal kun je bijzondere videoprojecties bekijken van de Stichting Beeldende Kunst Middelburg (gratis met Museumkaart).

Bekijk ook

Paushuize, Utrecht

Dit stadspaleis was bedoeld voor paus Adrianus VI; de enige Nederlandse paus ooit. Hij liet zijn huis in 1517 bouwen, maar heeft er zelf uiteindelijk nooit gewoond. Je kunt een leuke rondleiding met gids volgen door het gebouw.

Over de paus

De Utrechtse Adriaan Florisz Boeyens was hoogleraar theologie aan de universiteit van Leuven en wilde zich hier in alle rust aan wijden. Maar dat liep even anders. Hij werd namelijk benoemd als leermeester van een ambitieuze 7-jarige leerling, de latere Karel V! In 1515 vroeg de keizer of Adrianus bisschop wilde worden in Spanje. Adrianus klom steeds hoger op de maatschappelijke ladder en werd in 1522 geheel onverwacht benoemd tot paus en vertrok met tegenzin vertrok naar Rome. Maar de Romeinen waren niet blij met de paus, want Adrianus hield niet van drank en lekker eten – alles waar een goede paus aan moet voldoen – en hij wilde ook nog eens gaan hervormen (vanwege de beschuldigingen tegen de kerk van Maarten Luther). Na anderhalf jaar paus te zijn geweest, stierf Adrianus in Rome. Tot zijn grote verdriet heeft hij zijn stadspaleis dus nooit bewoond of zelfs maar gezien. Pas na zijn dood hebben de Utrechters het ‘Paushuize’ genoemd.

Architectuur Paushuize

Paushuize is een renaissancehuis met gotische invloeden. De levendige uitstraling dankt het aan de rode bakstenen afgewisseld met lichte speklagen van natuursteen. Op de hoek heeft Paushuize een trapgevel, met kleine torentjes op de treden. Daaronder zie je een levensgroot beeld van Christus Salvator met wereldbol. Twee engeltjes houden het wapen van Adrianus vast. Paushuize heeft ook een mooi poortgebouw, met een iets andere kleur omdat het pas in 1633 werd toegevoegd. De poort leidt naar de mooie binnentuin waar je twee wachthuisjes ziet. Die stonden vanaf eind 19e eeuw voor de poort (waarschijnlijk onbemand, dus vooral symbolisch). Na de dood van Adrianus kreeg het gebouw namelijk vele bestemmingen. Het kwam in handen van de adel en de Franse bezetters, veranderde in hotel, werd ambtswoning en later provinciehuis.

De prachtige salons hebben nog helemaal de sfeer van een paleis. Absolute blikvanger is de spiegelzaal. Die werd in 1830 toegevoegd als vergaderzaal voor Provinciale Staten. Een paar jaar kreeg de zaal bijzondere muurschilderingen in neo-pompeïsche stijl, dus gebaseerd op de gevonden fresco’s in Pompeï. In 1954 bedacht iemand dat het een witte zaal met spiegels moest worden: de spiegelzaal. Maar gelukkig werd de zaal in 2009 gerestaureerd, waarbij de muurschilderijen in oorspronkelijke staat werden teruggebracht. Die waren dus gelukkig bewaard gebleven…Het is nu de enige zaal in Nederland in neo-pompeïsche stijl. Ook werd een muurschildering ontdekt van een jonge koningin Wilhelmina met lang haar. Die is ook weer te bewonderen. Het prachtige cassetteplafond maakt de zaal af.

Paushuize bezoeken

Adres: Kromme Nieuwegracht 49, 3512 HE Utrecht

bezoekinfo paushuize

Rondleiding

Elke laatste zondag van de maand kun je om 11.00 een gratis rondleiding volgen door Paushuize. Je komt natuurlijk in de mooie spiegelzaal, maar ook in de heren- en damessalon, je ziet waar de keuken vroeger zat, en je hoort leuke verhalen over de kunst in het stadspaleis (met Utrechts én Italiaans tintje). Tijdens Open Monumentendag kun je het gebouw ook gratis bezichtigen. 

Domtoren, Utrecht

De monumentale Domtoren is sinds 1382 de trots van Utrecht, en de hoogste kerktoren van Nederland. Hij is met zijn 112 meter net iets hoger dan de Nieuwe Kerk in Delft. De toren is te bezoeken met een rondleiding. En je kunt ook een uniek kijkje nemen ónder het eeuwenoude Domplein.

Bouw Domtoren

De bouw van de Domkerk is in volle gang als de bisschop van Utrecht in 1321 de werkzaamheden abrupt laat stilleggen. Deze kerkelijke en wereldlijke heerser wil namelijk zijn macht tonen en daarom geeft hij opdracht om eerst de imposante kerktoren te bouwen, een duidelijk statussymbool. En zo geschiedde. Jan van Henegouwen, belangrijkste bouwmeester van de gotische Domtoren, ontwerpt een toren die bestaat uit drie lagen. De vierkante onderbouw lijkt verdacht veel op een stadspoort, daarbovenop staat een smaller vierkant deel en als top zie je een achthoekige, open lantaarn. Voor een rijkere uitstraling wordt de bakstenen kern grotendeels bekleed met natuursteen uit België en Duitsland. Later wordt de kerk gebouwd. Maar in 1674 raast een herfststorm over Utrecht waardoor het middenschip instort. Sindsdien staat de toren los van de kerk en zijn de twee gescheiden door het Domplein.

Hoogste kerktoren van Nederland

In 1382 is de Domtoren de hoogste kerktoren van Nederland. De windvaan, met een afbeelding van Sint-Maarten, bevindt zich op ruim 106 meter hoogte. Maar er is een strijd gaande met de Nieuwe Kerk Delft…In 1875 bereikt de toren van die kerk een hoogte van zeker 108 meter, geheel te danken aan Pierre Cuypers die een nieuwe, hoge spits op het gebouw zet nadat de oude door de bliksem was getroffen. Maar diezelfde Cuypers leidt begin 1900 de restauratie van de Domtoren, waarbij die spits wordt voorzien van een nieuw dak. Hierdoor bereikt de Utrechtse toren een hoogte van 112 meter. En daarmee is de Domtoren definitief de hoogste kerktoren van Nederland. Tijdens de restauratie heeft de Domtoren overigens ook een ontvangstgebouw gekregen. Het ontwerp is van G.W. van Heukelom, bekend van de Utrechtse Inktpot, ook bepaald geen klein gebouw.

Domtoren bezoeken

Adres: Domplein 21, 3512 JE Utrecht

website domtoren

Rondleiding

De Domtoren is te bezoeken met een rondleiding. Samen met een gids beklim je de 465 traptreden van toren, waarbij je onderweg meer hoort over de geschiedenis en de bouw van de Dom. En je kunt ook een kijkje nemen ónder het Domplein. Een gids neemt je dan mee door de ondergrondse gangen en de geschiedenis van 2000 jaar Domplein. Lees meer over Dom Under.