Tag archieven: Lodewijkstijlen

Huis Willet-Holthuysen, Amsterdam

Steenrijk maar doodongelukkig. Abraham Willet en Louisa Holthuysen die hier vanaf 1861 woonden, hielden naar verluidt meer van kunst dan van elkaar. Hun liefde stopten ze in hun huis en maakten daar een waar Frans paleisje van. Via de audiotour door Huis Willet-Holthuysen hoor je meer.

Over de Willet-Holthuysjes

Over hoe ongelukkig het huwelijk was, zijn de geleerden het niet eens. Frans Coenen is er in ieder geval vrij duidelijk over in zijn boek Onpersoonlijke herinneringen. De achterflap begint met: “De erfgename van een rijk geslacht trouwt met de foute man”. Wel is zeker dat de excentrieke Bram en Louisa een passie deelden voor kunst. Toen Louisa in 1895 als weduwe stierf, liet ze de rijk ingerichte woning zelfs na aan de gemeente Amsterdam om er een museum van te maken. Pikant detail: het museum moest de naam van haar én haar man dragen. Dus tja, klopt het verhaal van Coenen dan wel (voor de liefhebber: Bert Vreeken betwijfelt dat in zijn proefschrift over museum Willet-Holthuysen)…

Coenen zat in ieder geval dicht op het vuur, want hij was in 1895 de eerste conservator van het museum. Overigens zat de gemeente best in z’n maag met de gulle erfenis: wat moest Amsterdam met dat woonhuis vol spullen? Maar gelukkig is dit goed gekomen. Alleen is niet het hele interieur van de woning bewaard gebleven, een deel kwam in andere Amsterdamse musea terecht. Later is de oude situatie gelukkig zoveel mogelijk hersteld. Dus het interieur dat je ziet komt in ieder geval uit de 19e eeuw, en een deel daarvan is echt van het echtpaar geweest. Het geeft een goed beeld van hoe het stel op stand leefde in het imposante grachtenpand aan de Herengracht.

Inrichting van het huis

Beneden bood de grote keuken genoeg plek voor alle personeelsleden. En die hadden genoeg te doen, want Bram en Louisa hielden wel van een feestje. Een diner van 12 gangen was geen uitzondering… Zo’n feestmaal werd geserveerd op de bel-etage waar je niet alleen de eetkamer vindt, maar ook de salons en tuinkamer. Met als pronkstuk de balzaal, ingericht volgens de laatste Franse mode, in de Lodewijk XVI-stijl.

De Willet-Holthuysjes waren zeer trots op hun bezit en lieten dit graag zien. Zelfs het trappenhuis en de gangen zijn op en top versierd, met veel marmer en verguld smeedwerk. Lastig voor te stellen dat deze pracht en praal gecombineerd werd met hun vele, vele huisdieren. Want terwijl Bram een levensgenieter was en graag gezelschap had, was Louisa juist wat afstandelijk en liefst omringd door haar honden en katten. Ze heeft in haar leven alleen al 22 honden gehad, die ze ook allemaal liet portretteren. Genoeg te bekijken dus op de 3 verdiepingen, zeker als je geïnteresseerd bent in de Franse stijl. En die zie je al meteen als je aan komt lopen, de gigantische voorgevel is uitgevoerd in de Lodewijk XIV-stijl.

Huis Willet-Holthuysen bezoeken

Adres: Herengracht 605, 1017 CE Amsterdam

Website willet-holthuysen

Elk halfjaar is in het historische huis een tentoonstelling te zien van een hedendaagse kunstenaar.

Voormalige Hoge Raad, Den Haag

De voormalige Hoge Raad staat ook wel bekend als Huis Huguetan. Mevrouw Adriana Margaretha Huguetan, een rijke bankiersdochter, liet het pand namelijk bouwen. Bij een verbouwing ontstond ernaast het smalste pandje van Den Haag.

Gebouw Hoge Raad

Het stadspaleis uit 1734 werd ontworpen door Daniël Marot. Je komt hem ook tegen in de artikelen over Paleis Kneuterdijk en het Oude Stadhuis. Misschien weet je al dat zijn naam verbonden is aan de Lodewijk XIV-stijl? De natuurstenen gevel van Huis Huguetan is ook ontworpen in die stijl. In 1761 werd het stadspaleis flink uitgebreid. Mevrouw Huguetan was inmiddels overleden. Haar buurman kocht het stadspaleis en voegde het samen met de twee andere panden die hij in zijn bezit had. De beroemde architect Pieter de Swart leidde de uitbreiding. De mooie gevel moest behouden worden. De Swart breidde dus links en rechts de gevel uit. Alleen…hij wilde de gevel wel symmetrisch houden en daardoor hield hij een stukje over aan de linkerkant. Zijn oplossing staat nu bekend als het smalste huisje van Den Haag. De 183 cm bakstenen gevel lijkt namelijk los te staan van Huis Huguetan, maar hoort er dus wel degelijk bij.

Beroemde bewoners

Het prachtige pand heeft verschillende beroemde bewoners gehad. Koning Willem I woonde tijdelijk in Huis Huguetan totdat zijn Paleis Noordeinde gerenoveerd was. Ook Willem II woonde twee jaar in het huis met zijn vrouw Anna Paulowna, voordat zij naar Paleis Kneuterdijk gingen. Vanaf 1819 zat de Koninklijke Bibliotheek in Huis Huguetan. In 1988 trok de Hoge Raad in het gebouw.

Stucwerk

Vooral het bijzondere stucwerk in het stadspaleis valt op. De Italiaanse kunstenaar Carlo Castoldi maakte het mooie stucwerk in het trappenhuis, waar hij de Vrede en de Zintuigen uitbeeldde. Ook het plafond in de Tuinzaal is van hem. Hier zie je de vier kunsten: muziek, literatuur, bouwkunst en schilderkunst met in het midden Apollo.

Voormalige Hoge Raad bezichtigen

Adres: Lange Voorhout 34, 2514 EE Den Haag

toon in google maps

Huis Huguetan is het tijdelijk onderkomen van de Eerste Kamer en (een deel van) de Raad van State tijdens de verbouwing van het Binnenhof.

Paleis Kneuterdijk, Den Haag

Verstopt in de bocht van Kneuterdijk staat een klein paleis. Willem II en zijn vrouw Anna Paulowna hebben er gewoond. Zij kregen het optrekje als huwelijkscadeau van Koning Willem I. Eens per maand kun je een rondleiding volgen door het voormalige paleis.

Gebouw Paleis Kneuterdijk

Het gebouw begon oorspronkelijk als woning. Johan Hendrik van Wassenaer Obdam (van adel dus) liet in 1717 een ontwerp maken van zijn gedroomde woonhuis. En dat kwam van niemand minder dan Daniel Marot die koos voor de statige Lodewijk XIV-stijl.

Pas een eeuw later kreeg het gebouw een koninklijk tintje. In 1816 kocht koning Willem I het optrekje namelijk als huwelijkscadeau voor zijn zoon, de latere koning Willem II, en diens vrouw Anna Paulowna. Je mag een gegeven paard natuurlijk niet in de bek kijken, maar mevrouw Paulowna sprong geen gat in de lucht… ze was in Rusland heel wat andere paleizen gewend. En dus liet het kersverse echtpaar het pand flink verbouwen (er wordt wel eens gezegd Marot het niet eens meer zou herkennen). Het moest een modern paleis worden en daarom en lieten ze bijna de hele gevel wit maken. Ook het interieur van het ‘Witte Paleisje’ werd aangepast aan de smaak van die tijd. En er kwam een gigantische Balzaal, want het koninklijk paar was dol op feesten en partijen. Op de verdieping daarboven werden de kamers voor de dienstmeiden ingericht. Met een extra trap zodat de koning ongezien de zolder kon bereiken, want volgens de overlevering zocht Willem II graag hun gezelschap op.

Gotische Zaal

Later werd het paleis uitgebreid met de Gotische Zaal. De koning had veel interesse in architectuur en besloot de bouwplannen voor deze zaal grotendeels zelf te maken. Let op: zonder hulp van een architect. Hij liet zich inspireren door het neogotische universiteitsgebouw Christ Church in Oxford dat tijdens zijn rechtenstudie veel indruk op hem maakte. Naast de Gotische Zaal liet hij rondom de tuin nog meer panden maken in die stijl. Maar het was geen succes. Vanwege bouwkundige gebreken zijn de gebouwen in 1882 gesloopt. Alleen de Gotische Zaal is blijven staan. De dochter van de koning, Prinses Sophie, trouwde er in 1842.

Paleis Kneuterdijk bezoeken

Adres: Kneuterdijk 20, 2514 EN Den Haag

meer info over bezoek paleis kneuterdijk

Rondleiding

Het gebouw is in gebruik door de Raad van State. Je kunt eens per maand een rondleiding volgen door Paleis Kneuterdijk. Het gebouw is gratis te bezichtigen tijdens Open Monumentendag.

Huis van Gijn, Dordrecht

De 19e-eeuwse Simon van Gijn was bankier, jurist en rijk. Dit zie je duidelijk terug aan zijn woning, bijvoorbeeld in de imposante Tapijtenkamer. Verder valt meneers verzamelwoede op.

Het prachtige huis in Lodewijk XIV-stijl is overladen met schilderijen, wapens, modelschepen en meer. Als toegift zie je de enige in Nederland bewaard gebleven 17e-eeuwse Goudleerkamer. Via de audiotour hoor je er alles over.

Huis van Gijn bezoeken

Adres: Nieuwe Haven 29-30, 3311 AP Dordrecht

website huis van gijn

Rondleiding

Tijdens de rondleiding door Huis van Gijn hoor je meer over de seizoenspresentatie. Wat bracht het jaargetijde met zich mee, voor de bewoners upstairs maar ook voor het personeel downstairs.

Museum Paul Tetar van Elven, Delft

Aan de Koornmarkt staat het oude woonhuis van Paul Tetar van Elven. Wie? Precies, hij is misschien wel de meest onbekende kunstschilder van de 19e eeuw. In dit museum zie je hoe onterecht dat is.

Je ziet echt hoe hij woonde, want hij liet niet alleen zijn schilderijen maar de hele inboedel na, zoals zijn verzameling Delfts Blauw. Let in het lieflijke museum ook op de mooie 16e-eeuwse details, zoals de wenteltrap en het balkenplafond. Aan het huis is over de eeuwen heen wel flink gesleuteld. De huidige gevel in Lodewijk XIV-stijl is begin 18e eeuw aangebracht. Ook had het oorspronkelijk kleine ruitjes, maar die zijn in de 19e eeuw vervangen door grote ramen met decoratief snijwerk aan bovenzijde.

Museum Tetar van Elven bezoeken

Adres: Koornmarkt 67, 2611 EC Delft

website museum tetar

Verhaal op zaal

Vrijwilligers zijn graag bereid om je meer te vertellen over het woonhuis, zijn eigenaar en de kunst die je ziet.

Fundatie van Renswoude, Delft

Dit prachtige 18-eeuwse pand in Lodewijkstijl werd gebouwd als school voor talentvolle wezen. Het heeft tal van bijzondere details. In het achterhuis zie je een bijvoorbeeld een kindervoetjes-vloer, gemaakt door met blote voeten gedoopt in donkere verf, over een lichte gebeitse vloer te lopen.

Geschiedenis

Het geld voor de school kwam van ene Maria Duyst van Voorhout. Zij werd op twaalfjarige leeftijd zelf wees en stierf op haar 92e kinderloos, en steenrijk! Ze wilde dat haar vermogen werd gebruikt voor onderwijs aan wezen, waarvoor een stichting werd opgericht: de Fundatie van Renswoude. De kinderen kregen les in bijvoorbeeld waterbouw, scheepsbouw en wiskunde, en kregen kost en inwoning.

Architectuur

De Zwitserse Joseph Bollina ontwierp de Delftse ambachtsschool in 1759. Het werd een statig pand met alle kenmerken van de Lodewijk XV-stijl. Let bijvoorbeeld op de lijstgevel en het decoratief snijwerk om de ramen. Op de hoeken van de gevel zie je geblokte lisenen (stroken die iets uitsteken en de muur in vlakken verdelen). En bovenin uitbundig versierde consoles die het gewicht van de kroonlijst dragen. Boven de ingang hangt een tekst ter ere van Maria, in goudkleurige letters en omgeven door krullende ornamenten.

Inrichting

Ook als je binnenkomt, word je blij verrast. Vooral door het prachtige stucwerk; op de plafonds, boven de schouw, het hele pand barst ervan. In de regentenkamer zie je bijvoorbeeld de godin van de wijsheid, Minerva, omringd door putti met attributen van kunst en wetenschap. Wat ook opvalt in de kamer is de bruinrode wandbespanning die bekend staat als Velours d’Utrecht (want: van een Utrechtse weverij met stof van stof van geitenhaar). In het achterhuis zie je een zogenaamde kindervoetjes-vloer, gemaakt door met blote voeten gedoopt in donkere verf, over een lichte gebeitse vloer te lopen. Als je goed kijkt, kun je de hielen nog onderscheiden. En iets verderop is in het raam zelfs een 18e-eeuwse kwajongensstreek te zien. Fredrik Willem Conrad, later inspecteur-generaal van wat we nu Rijkswaterstaat noemen, graveerde zijn naam in een venster toen een docent hem de gang op had gestuurd.

Fundatie van Renswoude bezoeken

Adres: Oude Delft 49, 2611 BC Delft

toon in google maps

Het gebouw is gratis te bezichtigen op Open Monumentendag. Sinds 1936 is het gebouw in handen van de Vereniging Hendrick de Keyser (die historische panden opkoopt om ze te behouden). De Fundatie, die nu studiebeurzen verstrekt aan jongeren, vergadert nog in de regentenkamers.