Het Timmerhuis is een geweldige combinatie van oud en nieuw. Het mooie wederopbouwpand werd namelijk in 2015 uitgebreid met “een wolk van staal en glas”.
Stadstimmerhuis
In de jaren 50 heet het gebouw nog Stadstimmerhuis. Een verwijzing naar het oude beroep van stadstimmerman; iemand die niet alleen timmerman maar ook architect was en plannen maakte voor stadsuitbreiding. En dat was ook precies wat hier gebeurde, want op deze plek werd vanaf 1953 de wederopbouw van Rotterdam geleid. Gemeentearchitect Koop ontwierp het strakke en ritmische gebouw met puntdak en schoorstenen. Het gebouw lijkt daardoor traditionalistisch maar het is moderner dan je denkt, want het heeft een betonskelet. Daaroverheen zit een laag baksteen met natuurstenen details. In de jaren 70 volgde een iets minder mooie aanbouw. Die werd gelukkig gesloopt en op die plek kwam in 2015 de nieuwbouw van OMA, het bureau van Rem Koolhaas. Op dat moment werd het gebouw omgedoopt tot Timmerhuis.
Nieuwbouw
Een wolk van staal en glas, zo noemt de architect Reinier van de Graaf het zelf graag. En het is ook echt heel gaaf gedaan; je ziet een stapel glazen kubussen die gedragen worden door twee stalen poten, waardoor ze wel lijken te zweven. En, net als een wolk, ogen ze op een mooie dag wit, en op een grauwe dag grijs. Het hypermoderne gebouw past gek genoeg prima bij zijn historische buurpanden, zoals het voormalige postkantoor en het stadhuis. En binnen zijn oud en nieuw ook mooi verweven; de staalconstructie gaat goed samen met de bakstenen muren van het wederopbouwpand. OMA deed ook inrichting en bespaarde daarbij bepaald niet op de kosten…vooral het meubilair is luxe! In het gemeentekantoor zie je leuke details. Bij elk ontmoetingspunt ligt een tapijt, bijvoorbeeld met een plattegrond van Rotterdam. Samen met de bijzondere vloeren en gordijnen vormen zij de voornaamste aankleding, want Rem Koolhaas is niet zo van decoratie. Planten zijn bijvoorbeeld ook niet te vinden in het gebouw.
De opvallende, kleurrijke kubuswoningen uit 1984 worden nog steeds bewoond. En er is een leuke museumwoning die je kunt bezoeken, de Kijk-Kubus.
Architectuur kubuswoningen
De gemeente wil dat de woningen een speelse bouwstijl krijgen, omdat de stad op dat moment al zoveel zakelijke architectuur heeft. En daarom gaat de opdracht naar Piet Blom die eerder de kubuswoningen in Helmond neerzette. Zijn ideaal is om een soort dorp in de stad te maken. Hij ziet elke kubus als een boom en alle kubussen samen als bos, waardoor dit stukje unieke Rotterdam wel het Blaakse Bos wordt genoemd. Ook de Blaaktoren is van zijn hand en ook hier kiest Blom voor een bijzondere vorm; het gebouw staat nu bekend als Het Potlood.
Maar hoe zit de kubuswoning nu precies in elkaar? Om te beginnen: het is letterlijk een kubus, maar dan 45 graden gedraaid. De woning zelf is van hout, maar rust met één punt op een betonnen paal; daar vind je de ingang. Eenmaal binnen valt op dat kubus eigenlijk best groot is, zo’n 100m2. Wel zijn er maar een paar verticale wanden, de rest loopt schuin dus als je hier woont moet je wel creatief zijn en niet te precies… De ramen worden bijvoorbeeld gereinigd door te wachten op een stortbui (of door een tuinslang naar buiten te gooien zoals sommige bewoners doen) en het schilderwerk doe je ook niet even zelf.
De stoere, voormalige werkplaats voor locomotieven onderging een complete metamorfose en werd uitgeroepen tot beste gebouw ter wereld. Er worden regelmatig leuke rondleidingen gegeven door het pand.
Over het gebouw
Met boeken uitlenen alleen red je het tegenwoordig niet meer. Als er één bibliotheek is die dat heeft begrepen, is het die in Tilburg. De voormalige fabriekshal uit 1932 huist naast boeken, werkplekken, podia en labs. Zo doen de torenhoge trappen tevens dienst als tribune. Het gebouw van glas en staal heeft nog steeds het industriële karakter van weleer. De oorspronkelijke vloer – met smeerputten en rails – is bijvoorbeeld behouden. En veel materialen zijn hergebruikt. Zo zie je plantenbakken gemaakt van houten wagons en tafels die steunen op afgeschreven boeken. Voor de gigantische ruimte zijn beweegbare wanden van textiel gemaakt; kunstwerken op zich. Het gebouw won tal van prijzen. Zo werd het in 2019 uitgeroepen tot beste gebouw ter wereld, en won het in Nederland de publieksprijs.
Je kunt een leuke rondleiding met gids door LocHal volgen. Dit stoere, industriële gebouw heeft een rijk verleden. De verhalen van oud-NS-medewerkers, die de bibliotheek heeft verzameld, brengen de historie tot leven tijdens de rondleidingen.
Verbouwen en uitbouwen is van alle tijden. In 1902 kocht Jan de Quack dit Haagse herenhuis en zette het helemaal naar zijn hand. Het hielp dat hij zelf architect was en bovendien sierkunstenaar (iemand die gebruiksvoorwerpen verfraait). Via de audiotour door Huis De Quack hoor je er meer over.
De verbouwing van Jan
Het huis uit 1878 had een heel ander aanzien toen Jan de Quack er klaar mee was. Hij verplaatste de trap naar een aparte traptoren aan de achterzijde van het huis, en maakte aan de voorzijde een erker voor meer licht en ruimte. Ook bracht de sierkunstenaar prachtige schuifdeuren aan tussen de salon en de woonkamer. Zoals gebruikelijk in die tijd waren die kamers op de eerste verdieping, want de begane grond was voor de dienstmeid. Daar vind je bijvoorbeeld de keuken met het etensliftje waarmee de maaltijden naar de huiskamer werden getransporteerd. Een ongekende luxe voor die tijd. Net als bijvoorbeeld de badkamer en de – uiteraard rijkelijk versierde – fonteintjes waar stromend water uitkwam.
Als je het huis bezoekt, is het goed om te weten dat onze sierkunstenaar je makkelijk op het verkeerde been weet te zetten. In de trapkast zit bijvoorbeeld een ventilatierooster van ijzer, maar dit ziet eruit als hout. Ook zijn er veel marmerimitaties te vinden, zoals de lambrisering. Verder kom je tijdens je bezoek langs vele mooie decoraties, ieder vertrek in Huis De Quack is versierd. En maak vooral alle deurtjes en lades open met de sleutel die je krijgt aan het begin van je bezoek.
