Met zijn moderne meubelen en huizen was Gerrit Rietveld pionier op het gebied van design. Het unieke Rietveld Schröderhuis wordt gezien als hoogtepunt van De Stijl en staat op de Werelderfgoedlijst.

Over de architect

Gerrit Rietveld werd in 1888 geboren in Utrecht. Op amper twaalfjarige leeftijd werkte hij al in de meubelwerkplaats van zijn vader en naar eigen zeggen leerde de jonge Gerrit hier vooral hoe het níet moest; hij vond de zware, massieve meubels afschuwelijk. Hij ging in de de avonduren technische tekenkunst studeren waar hij les kreeg van de architect Piet Klaarhamer, een leerling van Berlage. En al snel ontwikkelde Rietveld zelf een moderne stijl. In 1917 begon hij een eigen meubelmakerij, maakte onder andere de beroemde rood-blauwe stoel en werd twee jaar later lid van kunstbeweging De Stijl die net als hij een eenvoudige, minimale en eigentijdse vormgeving propageerde. Met het ontwerp van het Rietveld Schröderhuis paste Rietveld deze principes ook toe in de architectuur. Overigens woonde hij zelf later in dit huis met zijn opdrachtgever Truus Schröder, omdat hij een geheime relatie met Truus kreeg en na het overlijden van zijn vrouw bij haar introk. Hij woonde er tot zijn dood in 1964. In Utrecht is nog veel van zijn werk te vinden, bijvoorbeeld in het Centraal Museum.

Gebouwen van Gerrit Rietveld

Beroemd zijn de twee woonblokken aan de Erasmuslaan die de architect ontwierp, vlakbij het Rietveld Schröderhuis. Zijn naam is ook verbonden aan de eerste kunsthal van Nederland, de Zonnehof in Amersfoort. Een ander bekend gebouw is het Van Gogh Museum; de architect overleed een jaar nadat het project was gestart, maar het museumgebouw is wel volgens zijn ontwerp voltooid.

Kenmerken

Naast lid van De Stijl was de architect aanhanger van het Nieuwe Bouwen, een bouwstijl met veel licht, lucht en ruimte. Dit zie je terug bij de woonblokken aan de Erasmuslaan, bijvoorbeeld aan hun doorlopende betonnen vloeren en grote glasgevels. Het Rietveld Schröderhuis en de Zonnehof zijn duidelijk ontworpen volgens de principes van De Stijl: recht en hoekig met een minimum aan kleuren.

Waardering

Voor het grote publiek was de breuk met de bestaande architectuur destijds even wennen en ook zijn meubels vielen niet meteen in de smaak. Pas in de jaren vijftig ontstond er waardering voor het werk van Rietveld en De Stijl. Met zijn vooruitstrevende visie op architectuur en meubels heeft Gerrit Rietveld grote impact gehad en is tot op de dag van vandaag een inspiratiebron voor veel designers.